PŁYTY A-Z  :                                                    
│  B  │ C │ D │ E │ F │ G │ H │  J  K │ L│ M│ N │ O P │ Q │ R │  T  │  U  │   │ W  Y Z

2019/03/19

Muzyka skrzypcowa na polskim dworze Wazów





Płyty wydawane nakładem wytwórni RecArt trafiają nie tylko do polskich melomanów, ale też za sprawą prestiżowej na rynku muzyki klasycznej firmy Naxos, do odbiorców m.in. w Niemczech, Francji czy Anglii. Ciekawy dobór repertuaru, znakomite wykonania i najwyższa jakość dźwięku, sprawiają iż płyty z charakterystycznym logo RecArt cieszą się coraz większym zainteresowaniem miłośników muzyki.
Bardzo atrakcyjną pozycją fonograficzną w najnowszym katalogu wytwórni jest album "...Di Chiesa e di Camera. Muzyka skrzypcowa na polskim dworze Wazów".
Na płycie znajdziemy utwory pięciu XVII-wiecznych kompozytorów na skrzypce, sopran i organy, które grywane były na dworze Zygmunta III Wazy. Muzyka została starannie zrekonstruowana na podstawie nielicznych zachowanych materiałów. W celu osiągnięcia najlepszego z możliwych efektów, nagranie zrealizowano w Bazylice św. Andrzeja Apostoła w Olkuszu, z wykorzystaniem tamtejszych zabytkowych organów z 1633 roku. Instrument ten, będący dziełem Hansa Hummla i Jerzego Nitrowskiego, to jeden z największych polskich skarbów muzycznych, który całkiem niedawno został starannie odrestaurowany. 
Wykonawcami zamieszczonych na płycie utworów są znakomici artyści: skrzypaczka Teresa Piech (współzałożycielka składów Harmonia Sacra i Ensemble Hildebrandt 1719), znana z współpracy z Capellą Cracoviensis sopranistka Joanna Radziszewska-Sojka, oraz wielokrotnie nagradzany organista, organoznawca i pedagog Krzysztof Urbaniak.
Wyjątkową atrakcją płyty jest światowa premiera fonograficzna zamykającego album utworu "Ave sanctissima Maria", pochodzącego z dorobku Jacka Różyckiego (1635-1703), który ok.1645 roku został zaangażowany do kapeli Władysława IV Wazy początkowo jako sopranista, a następnie ok.1657 roku, mianowany królewskim kapelmistrzem.
Płyta "...Di Chiesa e di Camera. Muzyka skrzypcowa na polskim dworze Wazów" dostępna będzie od 5 kwietnia.


Robert Ratajczak

_____________________________________________________












...Di Chiesa e di Camera. Muzyka skrzypcowa na polskim dworze Wazów
CD 2019, RecArt 0031

program:

Tarquinio Merula:
  1. Cantate iubilate
  2. Sonata prima
  3. Sonata seconda
  4. Nigra sum

Aldebrando Subissati:
  5. Sonata VI Capriccio
  6. Sonata XV

  7. Giovanni Francesco Anerio: Nativitas gloriosae
  8. Aldebrando Subissati: Sonata V Nativitas gloriosae
  9. Marco Scacchi: Capriccio per camera

Heinrich Dobel:
10. Sonata IV
11. Sonata I

12. Jacek Różycki: Ave sanctissima Maria

wykonawcy:
Teresa Piech - skrzypce
Joanna Radziszewska-Sojka - sopran
Krzysztof Urbaniak - organy
_____________________________________________________

tekst prasowy:

Wydawnictwo RecArt przedstawia album wypełnony muzyką skrzypcową, która rozbrzmiewała na dworze Zygmunta III Wazy (RecArt 0031). W nagraniu wzięli udział: Teresa Piech (skrzypce), Joanna Radziszewska-Sojka (sopran) oraz Krzysztof Urbaniak (organy). Nagranie zostało zarejestrowane w Bazylice św. Andrzeja Apostoła w Olkuszu, na organach zbudowanych w 1633 roku przez Hansa Hummla i Jerzego Nitrowskiego, których renowacja zakończyła się w roku 2018.
Kapela królewska polskiego dworu Wazów była przez ponad pół wieku jednym z najlepszych zespołów europejskich. Znany ze swoich kulturalnych upodobań, król Zygmunt III dzięki ogromnym jak na ówczesne czasy funduszom przeznaczonym na działanie zespołów muzycznych mógł zatrudnić najlepszych muzyków z całej Europy (głównie Włochów). Znakomite warunki finansowe, jakie oferował, spowodowały, że liczni instrumentaliści, śpiewacy i kompozytorzy decydowali się na wyjazd do „zimnego kraju na dalekiej północy”, stąd na dworze Wazów działali najwybitniejsi twórcy włoscy przełomu wieków XVI i XVII, jak np. Luca Marenzio.
Z niewątpliwie bogatego dorobku kompozytorskiego do dzisiejszych czasów zachowało się niestety niewiele. Nie przetrwały absolutnie żadne materiały pochodzące bezpośrednio z dworu królewskiego; zniszczeniu uległy prawdopodobnie już podczas potopu szwedzkiego. Kompozycje nie zostały wydane drukiem, a szczęśliwie zachowane utwory przetrwały w rękopiśmiennych odpisach w źródłach niezwiązanych z dworem. Twórczość kompozytorów kapeli wazowskiej na skrzypce solo pozostaje nadal w sferze pytań bez odpowiedzi. Wzmiankowani wielokrotnie w źródłach skrzypkowie zapewne oprócz zachowanych i znanych dzieł wielkoobsadowych musieli wykonywać i utwory na mniejsze składy, w tym sonaty solowe, jednak nie przetrwały żadne świadectwa dotyczące rodzaju czy ilości repertuaru. Utwory przedstawione na płycie stanowią próbę zrekonstruowania możliwego stanu muzyki skrzypcowej na dworze Wazów w pierwszej połowie wieku XVII i są dziełami kompozytorów w różny sposób z dworem polskim związanych. Ich wspólną cechą jest niezwykła jak na owe czasy bogata warstwa harmoniczna. Kompozytorzy szeroko stosują bardzo rozwiniętą chromatykę i śmiałe połączenia harmoniczne, często sięgają do odległych tonacji, wykraczając daleko poza obowiązujący w owym czasie średniotonowy system temperacji. Dla ukazania tej muzyki w możliwie najbardziej zbliżonym do oryginału brzmieniu naturalne wydaje się nagranie jej we wnętrzu kościelnym z wykorzystaniem jedynego zachowanego i odrestaurowanego polskiego instrumentu z czasów wazowskich – organów zbudowanych w 1633 roku przez Hansa Hummla i Jerzego Nitrowskiego w Bazylice św. Andrzeja Apostoła w Olkuszu, których renowacja zakończyła się w roku 2018.