Kameralistyka to najbardziej intymna forma muzykowania.
Kompozytorom daje szansę wypowiedzenia rzeczy najważniejszych i najbardziej osobistych, których nigdy nie powierzyliby orkiestrze.
Muzycy zyskują możliwość głębokiej współpracy, ujawnienia pełni osobowości i twórczego uzupełniania się.
Słuchacze z kolei dostają wyjątkową okazję bezpośredniego kontaktu z artystami i wniknięcia w ich wzajemną interakcję.
Za kwintesencję kameralistyki uchodzi kwartet smyczkowy.
Zaraz po nim – i słusznie – wymienia się trio fortepianowe, skład po kwartecie najbogatszy brzmieniowo.
Właśnie trio fortepianowe zyskało szczególny status w muzyce rosyjskiej jako gatunek epitafijny: Piotr Czajkowski napisał wielkie trio fortepianowe poświęcone pamięci Mikołaja Rubinsteina, wiele lat później Sergiej Rachmaninow skomponował trio w hołdzie Czajkowskiemu, zaś Anton Areński – wiolonczeliście Karolowi Dawidowi.
Anton Areński był uczniem Nikołaja Rimskiego-Korsakowa, i to uczniem tak bardzo utalentowanym, że profesor – największy mistrz orkiestracji w historii muzyki rosyjskiej – powierzał mu instrumentowanie niektórych swoich dzieł symfonicznych.
Po studiach w St. Petersburgu Areński został wykładowcą konserwatorium w Moskwie, gdzie zaprzyjaźnił się z Piotrem Czajkowskim, z którym wzajemnie się inspirowali.
Echa twórczości autora "Dziadka do orzechów" – obok nawiązań do tradycji Mendelssohnowskiej – wyraźnie słychać w I Triu fortepianowym d-moll op.32.
To muzyka, która wydawać się może bardzo prosta, ale w tym właśnie tkwi jej siła.
Atrakcyjności dodaje jej efektowne użycie instrumentów, na przykład pizzicata w Scherzu, i bardzo melodyjne, po rosyjsku rozlewne tematy.
Częścią najważniejszą jest z pewnością Elegia, z wyraźnie uprzywilejowaną partią łkającej wiolonczeli, poprzedzająca niezwykle burzliwy, dramatyczny finał.
Rosyjską tradycję epitafiów w formie triów kontynuował Dmitrij Szostakowicz.
Swoim II Triem fortepianowym e-moll op.67 upamiętnił jedną z najbliższych sobie osób, Iwana Sollertyńskiego – muzykologa, wielkiego erudyty i poligloty, z którym kompozytor przyjaźnił się ponad 20 lat.
Sollertyński publikował artykuły o nowych utworach Szostakowicza i często zabierał głos w dyskusjach na ich temat.
Zmarł nagle, zupełnie niespodziewanie dla swoich bliskich w 1944 roku.
Szostakowicz zresztą omawiał z nim pomysł skomponowania tria fortepianowego, a po śmierci przyjaciela postanowił zrealizować ten odkładany długo plan.
Trio, pisze Krzysztof Meyer, to „jakby paralela VIII Symfonii; i choć nie jest aż tak rozbudowane, a emocja kryje się w nim głębiej, należy również do najbardziej tragicznych dzieł kompozytora”.
Utwór ma wyjątkową formę – melancholijne w wyrazie Moderato poprzedzone wstępem, potem dość pogodne Scherzo, a następnie zupełnie niezwykłe, rozdzierająco tragiczne Largo w formie passacaglii, której tematem jest osiem trójdźwięków granych przez fortepian.
Najobszerniejszy jest finał Allegretto ze słynnym tematem, wykorzystanym potem w VIII Kwartecie smyczkowym c-moll op.110 i w jego popularnej wersji orkiestrowej – Symfonii kameralnej op.110a.
Wykonawcą obu utworów wypełniających płytę "Arensky Shostakovich - Piano Trios" jest Bellarti Trio.
 |
| fot.A.Panasiuk, A.Wandtke/DUX |
Bellarti Trio występuje w składzie: Anna Wandtke – skrzypce, Paweł Panasiuk – wiolonczela i Agnieszka Panasiuk – fortepian.
Trio powstało w 2004 roku w Londynie, gdzie muzycy spotkali się podczas odbywania swoich studiów podyplomowych.
Zespół ma na swoim koncie udział w wielu koncertach i festiwalach na terenie Europy, a także tournee koncertowe po Japonii w 2008 roku, podczas którego zespół wystąpił m.in. z orkiestrą kameralną Bow Ensemble Tokyo.
Od 2010 wszyscy członkowie Bellarti Trio mieszkają w Polsce i z tym wiąże się zwiększona aktywność zespołu w kraju.
Bellarti Trio dokonało nagrania dwóch płyt CD dla japońskiej wytwórni Mittenwald.
Wśród nagranych utworów znalazło się m.in. Trio fortepianowe Minoru Miki , które otrzymało rekomendacje samego kompozytora.
materiały prasowe
____________________________________________
Bellarti Trio
Arensky Shostakovich - Piano Trios
CD 2022, DUX 1860
program:
Anton Arensky - Piano Trio No.1 in D minor, Op.32:
1. Allegro moderato
2. Scherzo. Allegro molto
3. Elegia. Adagio
4. Finale. Allegro non troppo
Dmitri Shostakovich - Piano Trio No.2 in E minor, Op.67:
5. Andante
6. Allegro con brio
7. Largo
8. Allegretto
wykonawcy:
Bellarti Trio
Agnieszka Panasiuk - fortepian
Anna Wandtke - skrzypce
Paweł Panasiuk - wiolonczela
____________________________________________
